Są sytuacje, w których nie mamy możliwości zaopiekowania się starszymi osobami, które z wiekiem tracą funkcje fizyczne i poznawcze, zapadają na zdrowiu i wymagają stałego nadzoru i pomocy w czynnościach codziennego dnia. Wtedy z pomocą przychodzą ośrodki opieki nad seniorami. Oczywiście placówki są różne. Podpowiadamy jednak, na co zwrócić uwagę, by znaleźć miejsce, w którym leciwi rodzice, babcie i dziadkowie będą czuli się bezpiecznie.
1. Sprawy lokomocyjne, czyli usytuowanie zakładu opiekuńczego
Przede wszystkim wybieramy taki ośrodek opieki nad starszą osobą, który będzie usytuowany możliwie blisko naszego miejsca zamieszkania. Po pierwsze dlatego, że będziemy chcieli odwiedzać naszego seniora; a po drugie – dlatego, że musimy mieć możliwość szybkiego dotarcia na miejsce na wypadek pogorszenia stanu zdrowia czy wtedy, kiedy trzeba będzie dostarczyć leki czy środki higieniczne.
Watro też zwrócić uwagę na to, by miejsce to położone było w przyjaznej okolicy. Jeśli wokół będzie zieleń, będziemy mogli w czasie odwiedzin zabrać – o ile pozwoli na to jego stan zdrowia – naszego bliskiego na spacer wśród drzew lub na kąpiel słoneczną.
2. Uczucia, czyli o pracownikach zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego
To ważne, by naszymi Bilskimi zajmowały się nie tylko kompetentne osoby, ale też takie, które w swoich pacjentach widzą przede wszystkim nie chorego, a osobę. Seniorzy wymagają specyficznego podejścia, uwagi, empatii, a także zrozumienia. Personel dobrego ośrodka opieki będzie potrafił stworzyć im taką atmosferę, w której będą się czuli pewnie, bezpiecznie i choć trochę domowo. Pamiętajmy, że zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy nie jest szpitalem – tu kontakt z chorym musi być bardziej spersonalizowany przede wszystkim dlatego, że trwa dłużej.
Warto więc odwiedzić ośrodek opieki osobiście, porozmawiać z personelem, zobaczyć, jak to wygląda od ośrodka. Dobre ośrodki nie mają nic do ukrycia.
3. Program, czyli efektywność opieki nad osobami starszymi
Kolejną istotną kwestią jest zakres proponowanej opieki i możliwość uczestniczenia w dodatkowych zajęciach, skorzystania z nadprogramowych możliwości terapeutycznych i opiekuńczych. Wiele zakładów opieki nad seniorami poza standardową ofertą udostępnia swoim podopiecznym usługi pozaplanowe: dodatkową rehabilitację czy indywidualną opiekę pielęgniarską. Przydają się one, kiedy zależy nam na intensywnych działaniach ukierunkowanych na poprawę zdrowia lub wtedy, kiedy nasz bliski jest w bardzo poważnym stanie – na przykład po udarze (przeczytaj: 5 zasad rehabilitacji neurologicznej) lub po wypadku (więcej na ten temat: Co trzeba wiedzieć o rehabilitacji powypadkowej).
Pomyślmy o finansowaniu
W wielu przypadkach musimy też wziąć pod uwagę koszty pobytu w zakładzie opiekuńczym i własną płynność finansową. Nowoczesne zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze wychodzą naprzeciw temu problemowi, oferując możliwość skorzystania z kredytu na leczenie we współpracującym z placówką banku. To z pewnością opcja warta rozważenia, gdy zależy nam na pogodzeniu standardu pobytu i ekonomii.
Wybór podyktowany rozumem
Z wyborem ośrodka opiekuńczego wiąże się wiele emocji: od tych wynikających z choroby czy niesprawności bliskiej osoby, po te odnoszące się do spraw organizacyjnych. Dobrze jest wtedy poszukać merytorycznego wsparcia, zracjonalizować sytuację. Wiele zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych oferuje dziś także wsparcie psychologiczne dla rodzin – o tym również warto pomyśleć.
Wczesna rehabilitacja neurologiczna: jak to wygląda w praktyce
Pacjenci po udarach mózgu wymagają specjalistycznej rehabilitacji neurologicznej zaraz po udarze. Rozpoczyna się ona już w pierwszej dobie po epizodzie, nawet jeśli u chorego występują zaburzenia świadomości, i trwa na ogół kilka miesięcy. Zobaczymy, jak wygląda taka terapia.
Cel rehabilitacji poudarowej
Celem rehabilitacji pacjentów, którzy przeszli udar mózgu, jest ich maksymalne usprawnienie. Mamy tu na myśli indywidualnie dobrane przez lekarza rehabilitacji i fizjoterapeutę ćwiczenia, które na różnych etapach leczenia wykorzystują:
- metody tradycyjnej fizjoterapii,
- specjalistyczne metody kinezyterapii,
- metody instrumentalne,
- relaksację.
Zakres terapii uzależniony jest od rozległości uszkodzeń, do których doszło w mózgu.
Etapy ćwiczeń we wczesnej rehabilitacji neurologicznej po udarze mózgu
ĆWICZENIA Z PACJENTEM LEŻĄCYM – bierne i czynne ćwiczenia pacjentów, którzy nie mogą wstać z pozycji leżącej prowadzone są jako wspomagająca farmakoterapię profilaktyka choroby zakrzepowej żył, do której dochodzi w wyniku bezruchu.
ĆWICZENIA PRZYŁÓŻKOWE – również bierne lub czynne. Na początku są to proste ruchy, począwszy od bliższych do dalszych części ciała, powtarzalne w krótkich seriach, kilka razy dziennie. Ich celem jest zachowanie pełnego zakresu ruchu oraz pobudzanie cyrkulacji krwi.
SADZANIE PACJENTA – najpierw na kilka chwil na łóżku, a następnie na coraz dłuższe okresy, na przykład na wózku inwalidzkim. Pozwala to na rozpoczęcie karmienia w pozycji siedzącej.
PIONIZOWANIE – do pionizowania wykorzystywane są stoły pionizacyjne statyczne oraz dynamiczne. Przyjęcie postawy horyzontalnej wyzwala właściwe odruchy postawne i reakcje antygrawitacyjne.
USAMODZIELNIANIE LOKOMOCYJNE – w tym momencie możliwe jest wprowadzenie nauki siadania i wstawania oraz przemieszczania się w obrębie łóżka, z łóżka na wózek, krzesło.
REEDUKACJA CHODU – początkowo często z balkonikiem lub laską, ale celem nadrzędnym jest wypracowanie umiejętności samodzielnego chodzenia w różnych warunkach: w sali, po korytarzu, po schodach, a także na terenie wokół ośrodka.
ĆWICZENIA GRUPOWE – jeśli tylko stan pacjenta na to pozwala, wprowadzane są ćwiczenia ogólne na sali gimnastycznej.
Fizykoterapia we wczesnej rehabilitacji neurologicznej
W ostrej fazie po udarze dobre efekty przynosi fizykoterapia, uzupełniająca i ułatwiająca fizjoterapeutyczne działania usprawniające. Zaleca się:
- przy uszkodzeniach ośrodkowego i obwodowego neuronu ruchowego – zabiegi elektrostymulacji,
- przy towarzyszących zespołach bólowych – zabiegi laserowe, ultradźwiękowe, magnetoterapię, elektroterapię, krioterapię lub ciepłoterapię,
- przy obrzękach i zastojach limfatycznych, nieprawidłowym niepiciu mięśni – masaż klasyczny, pneumatyczny, wirowy, podwodny.
Należy zwrócić uwagę na to, by wszystkie działania fizjo- i fizykoterapeutyczne były komplementarne. Więcej na ten temat piszemy w artykule 5 zasad rehabilitacji neurologicznej.
Rehabilitacja po udarze: ćwiczenia to podstawa
Podstawą rehabilitacji neurologicznej jest niezależna od wieku plastyczność mózgu, czyli jego zdolność do przejmowania funkcji uszkodzonych ośrodków przez inne tak, by zapewnić organizmowi możliwość samodzielnego funkcjonowania.
Usamodzielnienie pacjenta po udarze jest sukcesem rehabilitacyjnym
Duża grupa pacjentów poudarowych wymaga indywidualnie dobranego zaopatrzenia ortopedycznego, które wspomaga proces usprawniania. W zależności od stopnia i lokalizacji niedowładu potrzebne mogą być:
- łuski na kończynę dolną lub górną,
- temblak,
- podwieszka,
- aparaty stabilizujące,
- aparaty zapobiegające przeprostom stawowym,
- kule łokciowe, laski, trój- lub czwórnogi,
- chodziki, balkoniki,
- wózki pokojowe,
- obuwie ortopedyczne.
Lekarz prowadzący i fizjoterapeuta pomogą w dobraniu właściwych modeli oraz poinstruują, jak się nimi posługiwać.
Wszystkie informacje istotne dla pacjentów po udarach oraz ich rodzin zebraliśmy w artykule Rehabilitacja po udarze: kompendium wiedzy.