Fizjoterapia jest dynamicznie rozwijającą się dziedziną, wykorzystującą osiągnięcia anatomii i fizjologii człowieka, biomechaniki oraz wielu innych nauk, które pozwalają na wykorzystanie reaktywności organizmu na bodźce, by pobudzić procesy zdrowienia. Poniżej omawiamy popularne metody fizjoterapii. Nasi fizjoterapeuci z powodzeniem wykorzystują je w codziennej pracy.
Ruch jest podstawą fizjoterapii
Podstawową dziedziną fizjoterapii jest kinezyterapia, która wykorzystuje lecznicze właściwości ruchu, z tego powodu nazywana jest niekiedy gimnastyką leczniczą, oddziałującą na cały organizm człowieka, w sposób, który w możliwie najszerszym zakresie usuwa fizyczną niesprawność. Wyróżniamy kinezyterapię:
- miejscową, czyli oddziałującą na chorobowo zmienione obszary ciała; w jej ramach wykonywane są następujące ćwiczenia: bierne, czynne, samowspomagane, izometryczne, w odciążeniu, synergistyczne,
- ogólną, czyli obejmującą ćwiczenia całego ciała: ogólnokondycyjne, poranną gimnastykę, gimnastykę w wodzie.
Fizjoterapeuta wprowadza elementy kinezyterapii u pacjentów, którzy zmagają się z bólami kręgosłupa, po udarach mózgu, w schorzeniach obejmujących w różnym zakresie narząd ruchu.
PNF w fizjoterapii pacjentów neurologicznych i ortopedycznych
PNF, czyli proprioceptywne torowanie nerwowo-mięśniowe, jest metodą fizjoterapeutyczną ukierunkowaną na wypracowanie utraconej funkcji poprzez aktywowanie i wykorzystanie zdrowych segmentów ciała. Dzięki temu terapia odbywa się w bezbolesny, a więc dla pacjenta bezstresowy, sposób. Metoda ta pozwala na ćwiczenie:
- trójpłaszczyznowych wzorców ruchu kończyn i miednicy,
- mięśni mimicznych,
- kontroli motorycznej,
- koordynacji ruchowej,
- funkcji takich jak: żucie, połykanie, oddychanie,
- chód.
Metodą tą pracujemy z osobami po udarach, po wypadkach, z wadami postawy i skoliozami.
Pacjent, dzięki tak prowadzonej fizjoterapii zyskuje:
- wiarę w możliwości własnego organizmu,
- świadomość celu terapii, w którego ustaleniu uczestniczy,
- funkcjonalne rozwiązanie problemów ruchowych, z którymi zmaga się na co dzień,
- umiejętność samodzielnej zmiany pozycji i wykonywania ruchów globalnych,
- możliwość usprawniania niezależną od stopnia dysfunkcji.
PNF pozwala na silne wielozmysłowe bodźcowanie, czyli oddziaływanie na chorego za pomocą różnych zmysłów: dotyku, wzroku, słuchu, a także propriocepcji i równowagi.
NDT-Bobath w fizjoterapii poudarowej
Koncepcja NDT-Bobath jest odpowiedzią na rosnącą ilość pacjentów po epizodach mózgowych, udarach, a także po urazach czaszkowo-mózgowych. Podstawą pracy tą metodą jest znajomość faz neurofizjologicznego rozwoju człowieka. Początkowo stosowana była ona do pracy z dziećmi cierpiącymi na porażenie mózgowe, jednak z czasem zaadoptowano ją do pracy z dorosłymi chorymi z zaburzeniami typu neurogennego. W takich przypadkach pozwala ona na:
- normalizację napięcia mięśniowego,
- wyhamowanie nieprawidłowych reakcji,
- wypracowanie prawidłowej postawy,
- pracę nad właściwymi wzorcami ruchowymi.
NDT-Bobath obejmuje nie tylko działania fizjoterapeutyczne, ale także te związane z pielęgnacją chorego, w taki sposób, który nie będzie nasilał lub prowokował wystąpienia patologii w narządzie ruchu.
Korzyści pacjenta to:
- funkcjonalne podejście do jego problemów,
- postępowanie terapeutyczne obejmujące możliwie wiele sfer codziennego życia,
- motywacja do działania.
W konsekwencji uzyskujemy harmonijną pracę mięśni odpowiedzialnych za ruch.
Poznaj też 5 zasad rehabilitacji neurologicznej, które przedstawiamy w innym miejscu na naszym blogu.
McKenzie w fizjoterapii zespołów bólowych kręgosłupa
Metodę tę opracowywano z myślą o pacjentach, którzy cierpią z powodu przewlekłych schorzeń kręgosłupa. Polega ona na diagnozie biomechaniki w obrębie kręgosłupa oraz stawów obwodowych i kończyn, a następnie na terapeutycznym przeciwdziałaniu jej zaburzeniom. Stosujemy ją u pacjentów:
- z dyskopatiami w stanie ostrym i przewlekłym,
- z bólami kręgosłupa różnego pochodzenia,
- z kręczem karku,
- ze skoliozą reflektoryczną,
- z dolegliwościami ze strony korzeni nerwowych,
- z bólami karku i krzyża o podłożu mechanicznym,
- z redikulapatią szyjną.
Zastosowanie tej metody fizjoterapeutycznej sprawdza się w przypadkach bólu pourazowego, a także przewlekłego w zespołach przeciążeniowych i w przebiegu zmian typu zwyrodnieniowego. Z chorym pracujemy manualnie nad tkankami oraz nad odzyskaniem kontroli postawnej.
W wyniku terapii pacjent zyskuje:
- zmniejszenie objawów bólowych,
- wiedzę o tym, jak samodzielnie radzić sobie z bólem.
Ważne jest to, że kiedy objawy ustąpią, praca z pacjentem koncentruje się na profilaktyce, czyli edukacji chorego.
Terapia manualna jako całościowe oddziaływanie fizjoterapeutyczne
Terapia manualna wykorzystuje wiedzę o biomechanice układu ruchu człowieka, na który składają się struktury: stawowe, więzadłowe, torebkowe, mięśniowe, nerwy. Z pacjentem możemy pracować według koncepcji Mulligana lub zgodnie ze szkołą niemiecką, wykorzystując, zależnie od potrzeb, następujące techniki: neuromobilizacji, mobilizacji, leczenia tkanek miękkich.
Metoda ta znajduje zastosowanie w terapii odwracalnych zaburzeń typu funkcjonalnego w układzie ruchu, takich jak:
- bóle korzonkowe,
- bóle kręgosłupa,
- schorzenia stawów biodrowych,
- dolegliwości bólowe w obrębie kończyn górnych i dolnych,
- rwa kulszowa,
- bóle głowy,
- bóle karku,
- migreny,
- zaburzenia snu,
- wady postawy.
Mobilizacja stawów międzykręgowych i obwodowych minimalizuje ból, towarzyszący ruchowi. Sama terapia nie jest bolesna.
W wyniku terapii manualnej pacjent:
- odczuwa zmniejszenie dolegliwości bólowych,
- ma zwiększoną ruchomość stawów.
Wiąże się to na ogół z podniesieniem komfortu życia.
Indywidualna sprawa
Fizjoterapię zawsze planujemy indywidualnie, po przeprowadzeniu wywiadu i zbadaniu pacjenta, dobierając także inne oddziaływania terapeutyczne. Z kolejnego wpisu na naszym blogu dowiesz się, W czym pomoże ci fizykoterapia.