Fizykoterapią określamy te z metod wykorzystywanych w rehabilitacji, które wykorzystują rozmaite czynniki fizykalne, czyli formy energii fizycznej, występującej w środowisku naturalnym, emitowanej przez specjalistyczne urządzenia. Energia ta staje się bodźcem, który wspomaga działanie organizmu, powodując zmiany w tkankach, a także przeciwdziała trwającym procesom chorobowym oraz ich nawrotom.
Z tego wpisu dowiemy się, jakie rodzaje energii wykorzystywane są w fizykoterapii.
Fizykoterapia wykorzystuje lecznicze właściwości energii
Podstawą fizykoterapii są oddziałujące na organizm bodźce fizyczne:
- termiczne,
- mechaniczne,
- elektryczne,
- chemiczne,
- magnetyczne,
- ultradźwiękowe,
- kinetyczne.
Pobudzają one procesy biologiczne, które zachodzą w tkankach, w wyniku czego dochodzi do podniesienia wydolności ogólnoukładowej, usprawnienia autonomicznego układu nerwowego.
Fizykoterapia działa:
- przeciwbólowo,
- przeciwzapalnie,
- likwiduje obrzęki,
- zmniejsza wysięk,
- przyspiesza gojenie po urazach.
Jest często stosowana komplementarnie z metodami fizjoterapeutycznymi, o których można dowiedzieć się więcej z artykułu Metody fizjoterapii: krótki przewodnik.
Fizykoterapia po urazach
W rehabilitacji ortopedycznej z powodzeniem stosujemy laser. Zabiegi z jego wykorzystaniem należą do najskuteczniejszych działań przeciwzapalnych w przypadkach:
- złamań,
- stłuczeń,
- skręceń,
- uszkodzenia torebek stawowych,
- urazach tkanki łącznej.
Zabieg jest bezbolesny i właściwie nieodczuwalny. Fizykoterapeuta za pomocą diody emituje na zmienione chorobowo miejsce wiązkę światła o długości fali odpowiedniej do typu dolegliwości.
Fizykoterapia w dolegliwościach bólowych i przy stanach zapalnych
Łagodząco na ból i przeciwzapalnie działają:
- pole magnetyczne, na przykład Terapuls – fale wnikają w tkankę głęboko, ale dla pacjenta nieodczuwalnie. Ich działanie intensyfikuje ruch jonów w komórkach, czego skutkiem jest przekrwienie tkanek;
- prądy: interdyn – zalecane w dolegliwościach reumatycznych oraz w stanach zwyrodnieniowych; ultradźwięki – stosowane w przewlekłych stanach zapalnych, u osób ze zwłóknieniami czy zgrubieniami w tkance mięśniowej; jonoforeza – wykorzystuje prąd galwaniczny do wprowadzenia środka przeciwbólowego w głąb tkanki.
Zabiegi fizykoterapeutyczne u pacjentów neurologicznych
U takich pacjentów stosujemy bodźce, które działają pobudzająco na mieśnie:
- galwanizację – może ona obniżać lub podnosić napięcie nerwowe, dlatego stosowana jest w chorobach nerwów obwodowych. Poza stymulacją, działa także łagodząco na ból;
- elektrostymulację – ma ona działanie pobudzające w stosunku do nerwów i mięśni, które może stymulować, w sytuacjach, w których grozi im zanik, na przykład w wyniku unieruchomienia.
O tym, jak pracujemy z pacjentami obciążonymi chorobami neurologicznymi, piszemy w artykule 5 zasad rehabilitacji neurologicznej.
Fizykoterapia to element procesu rehabilitacji
Zabiegi fizykoterapeutyczne dobierane są tak, by w maksymalnym stopniu łagodziły dolegliwości zgłaszane przez pacjenta. Nie są podstawą terapii, ale jej ważnym uzupełnieniem.