Jednym z częstych powikłań po udarze jest afazja. Sprawdź z nami, co dokładnie kryje się pod tym pojęciem. Tutaj podpowiadamy, jak radzić sobie z tym problemem przy pomocy rehabilitacji po udarze mózgu. Poznaj rodzaje afazji i inne przyczyny jej występowania.
Czym jest afazja?
T
o zaburzenie funkcji językowych, które powstaje na skutek uszkodzenia mózgu. Zaburzenie mechanizmów odpowiadających za sterowanie mową może być częściowe lub całkowite. Najczęstszą przyczyną uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego odpowiadającego za funkcję mowy i rozumienia są urazy czaszkowo-mózgowe, a także udar mózgu, rak mózgu, choroba Parkinsona, czy Alzheimera. W leczeniu afazji pomoże rehabilitacja.
Afazja oznacza problemy z funkcjami językowymi, które wystąpiły u osób wcześniej nieposiadających problemów z mówieniem, zrozumieniem wypowiedzi, pisaniem, czy czytaniem. W przypadku trudności tylko w pisaniu albo czytaniu mamy do czynienia z aleksją i agrafią.
Rodzaje afazji
Wyróżniamy cztery rodzaje afazji.
Pierwszą z nich jest afazja ruchowa, nazywana również motoryczną oraz ekspresyjną. W tym przypadku osoba chora rozumie co się do niej mówi, ale nie potrafi wydawać poprawnych dźwięków. Najcięższym rodzajem tego typu afazji jest Broki, gdzie pacjent już nie potrafi mówić, ale rozumie to, co mamy do powiedzenia.
Afazja ruchowa objawia się brakiem płynności w mowie, nieodpowiednią artykulacją. Osoba chora nie może powtarzać słów, zastępuje głoski innymi głoskami, przez co słowo traci sens. Pojawiają się trudności w nazewnictwie określonych rzeczy. Innym rodzajem tego typu afazji, jest afazja ekspresyjna, dotyczy utraty umiejętności czytania i pisania. Przez to nie może porozumieć się z innymi.
W przypadku afazji czuciowej chory potrafi mówić, ale traci zdolność rozumienia mowy swojej oraz innych. Dodatkowo, nie umie pisać i czytać. Wypowiedzi są tokiem słów, pozbawionym jakiegokolwiek sensu. W tym przypadku chory mówi dużo, ale słowa mogą być przypadkowe, zniekształcone, pozbawione logiki. Nie rozumie znaczenia słów.
Kolejny rodzaj to afazja nominalna. Osoba chora potrafi opisywać konkretne przedmioty, ale nie umie ich nazwać.
U dzieci występuje afazja dziecięca, zaczyna się zazwyczaj w czasie nauki mówienia. Do objawów tego typu afazji zaliczamy:
- późną naukę mówienia (do 8 lat),
- zniekształcanie słów,
- trudność w wypowiadaniu więcej niż dwusylabowych słów,
- szybkie zapominanie nowych słów,
- trudności w poprawnej wymowie,
- ubogie słownictwo,
- dzielenie słów na sylaby,
- krótkie zdania,
- trudności w skupieniu uwagi podczas czytania, czy recytowania tekstu,
- trudności w zrozumieniu komunikatów, czy poleceń.
Jak porozumiewać się z osobą w trakcie rehabilitacji po udarze mózgu
Nie jest to proste, będzie to wymagało od osoby zdrowej cierpliwości, ale porozumienie się z osobą chorą jest możliwe. Oczywiście może nam się nie udać za pierwszym razem, jednak warto próbować. Szybkie podjęcie rehabilitacji jest szczególnie ważne u osób po udarze.
Podczas rozmowy nie należy się spieszyć. Trzeba wciąż pamiętać o utrzymywaniu kontaktu wzrokowego. Pierwsza rozmowa powinna dotyczyć prostego tematu. Jeśli chcemy się upewnić, czy osoba z afazją rozumie co do niej mówimy, zadawajmy jej pytania, na które znamy odpowiedź. Ważne jest mówienie krótkich i prostych zdań. Podczas wyjaśniania jakiejś prośby często podkreślajmy najważniejsze dla nas słowa.
Najważniejsze hasła dotyczące rozmowy możemy zapisać na kartce, jeżeli osoba z afazją będzie chciała powrócić do danego tematu, wtedy pokaże nam odpowiednią kartkę. W celu ułatwienia porozumienia się z osobą cierpiącą na afazję możemy korzystać z różnych pomocy. Warto wykorzystać gestykulację, wskazywanie palcem danych rzeczy, rysowanie, czy pisanie. Możemy zaangażować w wykonywanie tych samych czynności osobę z afazją. Przy porozumiewaniu się pomocny będzie również prosty słownik kieszonkowy.
W leczeniu afazji pomoże nam jest lekarz specjalista oraz logopeda. Specjalistyczne ćwiczenia i odpowiednia rehabilitacja po udarze mózgu może przynieść pozytywne efekty i przywróci zdolność porozumiewania się osobie chorej. Ćwiczenia są zawsze dostosowywane do danej osoby. Kluczowym elementem terapii jest systematyczność treningów i wytrwałość.